折叠编辑本段简介
土耳其人的语言使用人口4000多万,其中有150多万在塞浦路斯、欧洲东南部。现代规范标准语形成于20世纪30~50年代。元音和谐是土耳其语的突出特征之一。除借词外,一个词的所有元音必须属于同一个类别(前元音或后元音),如sargı(绷带) 中a和ı均属后元音, 而sergi(展览)中e和i均属前元音。有些附加成分的元音因词根中元音类别的不同而异, 如 gör-ür-üm(我看见)的附加成分元音用ü与词根的ö取得和谐。土耳其语是粘着型语言,语法范畴通过在词根上附加各种附加成分来表示。这些附加成分大都是可以分析的。名词有数、格等变化,如ev-ler-in(房子的),-ler表示复数,-in表示所有格。动词有态、式、时、人称以及动名词、形动词、副动词等范畴。土耳其语除主要的伊斯坦布尔方言外,还有西部方言、卡斯莫努方言、东北方言和科尼亚方言等。
土耳其语有29个字母,其中元音字母8 个,辅音字母21个。
折叠编辑本段语言特点
语音方面:土耳其语的最显著特点是元音和谐,既有颚化变体又有唇化变体。颚化和谐建立在前元音(e 、i 、ö、ü)和后元音(a 、ı 、o 、u)相区别的基础上。元音有多套分类标准,比如:a e ı i 属于非圆唇音,o ö u ü属于圆唇音;ı i u ü 称为窄音,a e o ö称为宽音。 通常是一个词的所有元音必须属于同一个类别(前列或后列),而且后缀的元音也要根据词根元音的类别而变化。
除了元音和谐,辅音和谐规则也是重要的语音规则,直接关系到很多词缀的接续。
词法方面,土耳其语的重要特点为人称领属词缀,即在中心词后加上对应的词缀,表示所属人称。此外,没有所谓的介词,介词的功能又加在词干后的位格、从格、向格词缀承担。在句法方面,任何句子的结尾的谓语都有和主语一致的人称词缀,因此主语常常省略。土耳其语的基本特点是依靠增加后缀以标志语法含义。在英语使用代名词引导的独立子句的场合,土耳其语倾向于使用名词短语,比如复句"我知道你是好人"土语表达为"我知道你的是好人"。动词句谓语后置,谓语动词的表达形式基本可以概括为:词干+ 体态词缀+时态人称词缀。此外,定语、定语从句前置。约占土耳其全国人口的百分之九十的土耳其人使用土耳其语。
A a |
B b |
C c |
Ç ç |
D d |
E e |
F f |
G g |
Ğ ğ |
H h |
I ı |
İ i |
J j |
K k |
L l |
M m |
N n |
O o |
Ö ö |
P p |
R t |
S s |
Şş |
T t |
U u |
Ü ü |
V v |
Y y |
Z z |
字母和国际音标顺序
a [ɑ] |
b [b] |
c [dʒ] |
ç [tʃ] |
d [d] |
e [ɛ] |
f [f] |
g [ɡ] |
ğ [ɣ] |
h [h] |
ı [ɨ] |
i [i] |
j [ʒ] |
k [k] |
l [l] |
m [m] |
n [n] |
o [ɔ] |
ö [œ] |
p [p] |
r [r] |
s [s] |
ş [ʃ] |
t [t] |
u [u] |
ü [y] |
v [v] |
y [j] |
z [z] |
注:字母Ğğ也表示其前的元音是长元音
语音系统
土耳其语的拼写非常有规律, 每个字母只有一个固定的发音 :(不会像是英文例如good 跟 giant 里的g发音不同, 或是god里的o跟good里的o发音不同)
土耳其语的辅音音位
双唇音 |
唇齿音 |
齿音 |
齿龈音 |
硬腭音 |
软腭音 |
声门音 |
|
p / b |
t / d |
c / ɟ |
k / g |
||||
m |
n |
||||||
f / v |
s / z |
ʃ / ʒ |
ɣ |
h |
|||
tʃ / dʒ |
|||||||
ɾ |
|||||||
j |
ɰ |
||||||
l |
ɫ |
元音 |
前 |
后 |
|
闭 |
非圆唇 |
i |
ɯ |
圆唇 |
y |
u |
|
开 |
非圆唇 |
e |
ɑ |
圆唇 |
ø |
o |
ş=/ʃ/
j=/ʒ/
ç=/tʃ/
c=/dʒ/
y=/j/
ı=/ɯ/或者/ɨ/
ü=/y/
ö=/œ/
ç=/tɕ/
c=/dʑ/
ş=/ɕ/
j=/ʑ/
如:çocuk/[tɕɔdʑuk]、ocak/[ɔdʑak]、şubat/[ɕubat]、jale/[ʑalɛ]
土耳其语PALATAL辅音练习
ke [cɛ] ki [ci] kü [cʉ] kö [cœ]
ge [ɟɛ] gi [ɟi] gü [ɟʉ] gö [ɟœ]
折叠编辑本段字母
A a |
B b |
C c |
D d |
E e |
F f |
G g |
Ğ ğ |
H h |
I ı |
İ i |
J j |
K k |
L l |
||||||||||||||
M m |
N n |
O o |
P p |
R r |
S s |
Ş ş |
T t |
U u |
Ü ü |
V v |
Y y |
Z z |
注意有点的İ(小写为i)和没有点的I(小写为ı)是完全不同的两个字母,每个都有各自的大小写字母形式。有些文字处理软件,在编辑土耳其语文字时,能正确地处理İ←→i和I←→ı这两组与其他字母不同的大小写转换。
采用土耳其语字母(或修改自土耳其语字母)的语言:土耳其语、土库曼语、阿塞拜疆语、乌兹别克语、鞑靼语(俄罗斯政府规定鞑靼语采用西里尔字母,但鞑靼政府强烈反对)、奥塞梯语(1923年-1937年)。
折叠编辑本段语法
土耳其语有非常典型的元音和谐系统,后缀的元音必须和词根的最后一个元音一致。
基本语序:
形容词一般处于名词之前
副词置于动词之前
主语和宾语都位于动词之前
土耳其语的后缀非常灵活,可以用任何动词派生出使动、被动、名物化等形式,而且词素的顺序相当严格:
Avrupa欧洲
Avrupa-lı 欧洲的/欧洲人
Avrupa-lı-laş 变成欧洲人
Avrupa-lı-laş-tır 使变成欧洲人
Avrupa-lı-laş-tır-ama 无法使变成欧洲人
Avrupa-lı-laş-tır-ama-dık 无法使变成欧洲人的人
Avrupa-lı-laş-tır-ama-dık-lar 无法使变成欧洲人的人们
Avrupa-lı-laş-tır-ama-dık-lar-ımız 我们无法使变成欧洲人的人们
Avrupa-lı-laş-tır-ama-dık-lar-ımız-dan 我们无法使变成欧洲人的人们的其中一个人
Avrupa-lı-laş-tır-ama-dık-lar-ımız-dan mı? 是不是我们无法使变成欧洲人的人们的其中一个人
Avrupa-lı-laş-tır-ama-dık-lar-ımız-dan mısınız? 你们是不是我们无法欧洲化的其中一个人
折叠编辑本段格范畴
根据名词最后一个元音的前/后和圆唇/非圆唇特征和辅音韵尾的有无,格的构造方式可以概括如下:
格 |
房子(前-非圆唇) |
村(前-圆唇) |
蜂蜜(后-非圆唇) |
脚(后-圆唇) |
桥((前-圆唇-无辅音韵尾) |
主格 |
ev |
köy |
bal |
kol |
köprü |
属格 |
ev-in |
köy-ün |
bal-ın |
kol-un |
köprü-nün |
宾格 |
ev-i |
köy-ü |
bal-ı |
kol-u |
köprü-yü |
向格 |
ev-e |
köy-e |
bal-a |
kol-a |
köprü-ye |
位置格 |
ev-de |
köy-de |
bal-da |
kol-da |
köprü-de |
离格 |
ev-den |
köy-den |
bal-dan |
kol-dan |
köprü-den |
土耳其语文字
格的用法:
属格:必须和领属后缀连用。关系句中的主语用属格表示:benim bu yaz gör-dük-ler-im "我(benim = 属格)今年夏天所看到的东西" 宾格:只表示定宾语(ev-i gördüm:"我看见了那个房子"),当宾语是无定时,则不能用宾格(bir ev gördüm:"我看见了某个房子")。向格:向格表示动作朝向的方向或间接受事。
人称代词的有些形式是不规则的(以下用粗体显示出来):
格 |
我 |
你 |
他 |
我们 |
你们 |
他们 |
ben |
sen |
o |
biz |
siz |
onlar |
|
benim |
senin |
onun |
bizim |
sizin |
onların |
|
宾格 |
beni |
seni |
onu |
bizi |
sizi |
onları |
bana |
sana |
ona |
bize |
size |
onlara |
|
位置格 |
bende |
sende |
onda |
bizde |
sizde |
onlarda |
benden |
senden |
ondan |
bizden |
sizden |
onlardan |
折叠编辑本段领属性
表达领属关系时,必须使用双重标记,领属者带有属格,而被领属者带从属后缀:
房子(前-非圆唇) |
村(前-圆唇) |
蜂蜜(后-非圆唇) |
脚(后-圆唇) |
桥((前-圆唇-无辅音韵尾) |
|
我 |
ev-im |
köy-üm |
bal-ım |
kol-um |
köprü-m |
你 |
ev-in |
köy-ün |
bal-ın |
kol-un |
köprü-n |
他 |
ev-i |
köy-ü |
bal-ı |
kol-u |
köprü-sü |
我们 |
ev-imiz |
köy-ümüz |
bal-ımız |
kol-umuz |
köprü-müz |
你们 |
ev-iniz |
köy-ünüz |
bal-ınız |
kol-unuz |
köprü-nüz |
他们 |
ev-leri |
köy-leri |
bal-ları |
kol-ları |
köprü-leri |
例如:
oda-nınkapı-sı
房间属格门第三人称单数从属后缀
房间的门odanın kapısıçoban-ınev-i
牧羊人属格房子第三人称单数从属后缀
牧羊人的房子çobanın evi
有时候,属格可以省略:Cümhurbaşkan-ı共和国的总理
Ulus Meydan-ı国家广场
土耳其语材料补语不符合以上的规则,因为这些补语被当作形容词使用,因此领属者不带属格,被领属者也没有从属后缀:
taş köprü石桥(不能说*taş-ınköprü-sü或者*taşköprü-sü)
tahtakutu木头箱子
taş köprü中的taş"石头"和büyük köprü"大桥"中büyük"大"都扮演同样的语法角色,都是修饰名词的形容补语。
必须在第三人称单数的从属后缀-i/-ü/-ı/-u/-si/-sü/-sı/-su和格后缀之间加上-n-:
第三人称单数从属后缀的格
格 |
他的桥 |
他的门 |
主格 |
köprü-sü |
kapı-sı |
宾格 |
köprü-sü-nü |
kapı-sı-nı |
与格 |
köprü-sü-ne |
kapı-sı-na |
位置格 |
köprü-sü-nde |
kapı-sı-nda |
离格 |
köprü-sü-nden |
kapı-sı-ndan |
折叠编辑本段教学
折叠编辑本段翻译
包括笔译、口译、同声传译、本地化、视频听译、涉外会议翻译。
折叠编辑本段日常用语
英语 |
土耳其语 |
---|---|
Welcome |
Hoş geldin. |
Hello |
Merhaba,Selam,İyi günler |
How are you? I'm fine, thanks. And you? |
Nasılsınız? |
İyiyim teşekkür ederim, siz nasılsınız. |
|
Long time no see |
Ne zamandır/kaç zamandır görüşmedik. |
What's your name? My name is ... |
İsminiz nedir? |
İsmim ... |
|
Where are you from? I'm from ... |
Nerelisin? |
...lıyım ...liyim ...den ..dan |
|
Pleased to meet you |
Tanıştıǧımıza memnun oldum /Memnun oldum |
Good morning |
Günaydın |
Good afternoon |
Günaydın, İyi günler |
Good evening |
İyi akşamlar. |
Good night |
İyi geceler. |
Goodbye |
Hoşçakal/Güle güle. |
Good luck |
İyi şanslar! |
Cheers/Good health! |
Şerefe! |
Have a nice day |
İyi günler! |
Bon appetit |
Afiyet olsun! |
Bon voyage |
İyi yolculuklar!Güle güle! |
I understand |
Anlıyorum. |
I don't understand |
Anlamıyorum,Anlamadım. |
Please speak more slowly |
Lütfen daha yavaş konuşun. |
Please write it down |
Lütfen yazınız. |
Do you speak English? |
İngilizce biliyor musun? |
Do you speakTurkish? Yes, a little |
Türkçe biliyor musun? |
Çok az Türkçe biliyorum. |
|
Speak to me inTurkish |
Türkçe konuş. |
How do you say ... inTurkish? |
Türkçe'de ... nasıl denir? |
Excuse me |
İzninizle. |
How much is this? |
Ne kadar? |
Sorry |
Pardon. |
Thank you (Response) |
Teşekkür ederim,Çok teşekkür ederim Teşekkürler, Sağol, Sağolun |
Bir şey değil. |
|
Where's the toilet? |
Tuvalet nerede? |
This gentleman/lady will pay for everything |
Bu bey/bu hanım, her şeyi ödeyecek |
Would you like to dance with me? |
Bu dansı bana lütfeder misiniz? |
I love you |
Seni seviyorum. |
Get well soon |
Geçmiş olsun. |
Go away! |
Git! Git buradan! |
Leave me alone! |
Beni yalnız bırakın! |
Help! Fire! Stop! |
İmdat! Yangın! Dur! |
Call the police! |
Polis çağırın! |
Merry Christmas and Happy New Year |
İyi Noeller ve Mutlu Yıllar. |
Happy Easter |
Paskalya yortunuz kutlu olsun. |
Happy Birthday |
Doğum günün kutlu olsun. |
My hovercraft is full of eels |
Benim hovercraft yılan balığı dolu. |
One language is never enough |
Bir dil asla yeterli değildir. |
折叠编辑本段常见数词
基数词 |
序数词 |
基数词 |
序数词 |
基数词 |
序数词 |
|||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 |
bir бір |
birinci бірінші |
10 |
on он |
onuncu оныншы |
100 |
yüz жүз |
yüzüncü жүзінші |
2 |
iki екі |
ikinci екінші |
20 |
yirmi жиырма |
yirminci жиырмасыншы |
1000 |
bin мың |
bininci мыңыншы |
3 |
üç үш |
üçüncü үшінші |
30 |
otuz отыз |
otuzuncu отызыншы |
1000000 |
(bir) milyon миллион |
(bir) milyonuncu миллионыншы |
4 |
dört төрт |
dördüncü төртінші |
40 |
kırk қырық |
kırkıncı қырықыншы |
1×10^9 |
(bir) milyar миллиард |
(bir) milyarıncı миллиардыншы |
5 |
beş бес |
beşinci бесінші |
50 |
elli елу |
ellinci елуінші |
1×10^12 |
(bir) trilyon триллион |
(bir) trilyonuncu триллионыншы |
6 |
altı алты |
altıncı алтыншы |
60 |
altmış алпыс |
altmışıncı алпысыншы |
1×10^15 |
(bir) katrilyon квадриллион |
(bir) katrilyoncu квадриллионыншы |
7 |
yedi жеті |
yedinci жетінші |
70 |
yetmiş жетпіс |
yetmişinci жетпісінші |
1×10^18 |
(bir) kentilyon квинтиллион |
(bir) kentilyonıncı квинтиллионыншы |
сегізінші
80
seksen
сексен
sekseninci
сексенінші
9
dokuz
тоғыз
dokuzuncu
тоғызыншы
90
doksan
тоқсан
doksanıncı
тоқсаныншы
тоқсаныншы